Cẩm nang sử dụng filter trong nhiếp ảnh p5
Hầu hết các filter đều sử dụng các loại vật liệu dùng để sx kính đeo mắt như thuỷ tinh, nhựa thông trong suốt ( resin plastic ), các loại nhựa tổng hợp trong suốt (polyester, polycarbonate, acetate ) … Nó tuỳ theo mục đích và yêu cầu sử dụng có thể được chế tạo dày hoặc mỏng ( slim ). Trong cấu trúc của filter phần đặc biệt quan trọng là lớp coating, vì filter hầu như được gắn phía trước lens ( vẫn có một số ít gắn phía sau ) nên việc chống lại ánh sáng phản xạ là đều không quan trọng hoặc nói cách khác filter ít gây ra vấn đề ảnh ảo ( stray light / ghost image ) như các elements bên trong camera lens ( tuy có vài filter có cấu trúc nhiều hơn 2 thấu kính như Polar, Close-up ). Ở đây vấn đề hấp thụ ánh sáng (absorptive ) là vấn đề quan trọng.
VIII. Close-up Filter ( Close-Up Lens, Macro Filter )
Độ “ cận thị – minimun focus distance“ là khoảng cách ngắn nhất từ lens đến chủ thể, không thể lấy nét sắc xảo nếu đặt ống kính ngắn hơn minimun focus distance. Vi dụ như AF-S VR Micro-NIKKOR 105mm f/2.8G IF-ED có minimun focus distance là 1 foot ( 0.314m ) không thể lấy nét, khi chủ thể ở gần lens hơn khoảng cách này. Hoặc giả dụ như trong các tình huống chụp “ macro “ côn trùng khi dí ống kính lại gần sát quá côn trùng có thể làm cho chúng hoảng sợ ! mà nếu không dí sát thì độ phóng đại không thoả được ý ngýời chụp. Close-up Filter là một giải pháp trong thể loại ảnh này, nó sẽ gia tăng độ zoom lại gần hơn đối với chủ thể nhờ đó độ phóng đại chủ thể sẽ gia tăng.
Scale ratio or distance ?
Có nhiều loại filter độc lập với khoảng cách phóng đại ( Distance magnification-value / Macro ranges ) như Marumi Close-Up +1 ~ +4, B+W Close-Up NL1 ~ NL5 … vv, các loại filter này sẽ phóng đại ảnh trong tất cả các khoảng zoom/focal lens distance, giá trị phóng đại ngoài độ “ diopter “ của filter thì giá trị của độ phóng đại được cộng thêm nhờ zoom gần hay zoom xa. Tuy nhiên các có một số close-up filter có công dụng rút ngắn lại khoảng cách như Marumi Mcro +10, B+W Macro +10 khoảng cách rút ngắn là 100mm, hoặc Canon 500D Close-Up lens là 500mm các filter này đóng vai trò như một secondary lens hỗ trợ cho ống kính đưa vật thể tới gần hơn (Canon 500D Close-Up lens được recommend cho lens 70-300mm để thu hẹp minimun focus distance )
Marumi wide 0.5x 58mm
Tại sao có lúc gọi là Close up filter có lúc lại gọi là close up lens ( macro lens ) ? có một số loại filter trong số close-up filter này có nhiều hơn 2 elements nên có một số hãng gọi các filter này là lens (ống kính )
Wide Converter ???
Marumi wide 0.5x 58mm
Nếu như có sự chuyển chủ thể lại gần lens ( Tele Converter ) với magnification > +1, vậy có filter nào đưa đối tượng ra xa không (magnification < +1 ) ? hoặc nói cách khác là mở rộng góc nhìn không ? Có chứ ! đó chính là wide-up filter hoặc Wide converter lens, độ magnification của các lens này từ + 0.3 đến +0.7, khi gắn các lens này vào ống kính nó sẽ chia ( nhân nghịch đảo ) focal lens, ví dụ như lens có focal lens là 24mm khi gắn wide-up 0.5 nó sẽ trở thành lens có focal lens là 12mm
B+W ultra fisheye
IX. Cấu trúc, vật liệu và các phụ kiện cho filter
Cấu trúc và vật liệu:
Hầu hết các filter đều sử dụng các loại vật liệu dùng để sx kính đeo mắt như thuỷ tinh, nhựa thông trong suốt ( resin plastic ), các loại nhựa tổng hợp trong suốt (polyester, polycarbonate, acetate ) … Nó tuỳ theo mục đích và yêu cầu sử dụng có thể được chế tạo dày hoặc mỏng ( slim ). Trong cấu trúc của filter phần đặc biệt quan trọng là lớp coating, vì filter hầu như được gắn phía trước lens ( vẫn có một số ít gắn phía sau ) nên việc chống lại ánh sáng phản xạ là đều không quan trọng hoặc nói cách khác filter ít gây ra vấn đề ảnh ảo ( stray light / ghost image ) như các elements bên trong camera lens ( tuy có vài filter có cấu trúc nhiều hơn 2 thấu kính như Polar, Close-up ). Ở đây vấn đề hấp thụ ánh sáng (absorptive ) là vấn đề quan trọng. Trên cùng 1 loại filter như B+W UV nếu là single layer sẽ đánh mất ánh sáng do phản chiếu ngược trở ra là 9 % ( tương đương 1/9 stop ), với Multi Coating là 3 %, do vậy trên cùng 1 chủng loại filter, những filter có ký MC sẽ hấp thụ ánh sáng tốt hơn các loại khác. Ngoài ra các lớp coating ngày nay đều được các hãng sx filter quan tâm chế tạo từ các loại thuỷ tinh đặc biệt để chống trầy xước và chống lại sự đọng nước trên bề mặt filter, như B+W chế tạo MRC (Multi-Resistant Coating) nó được làm từ 1 loại thuỷ tinh đặc biệt cứng và mỏng dán khít với nhau ( glass-to-air), hoặc Marumi với water profing coatings để chống lại sự đọng nước …vv
Hình dạng và cấu trúc:
1. Threaded round filters :
Threaded round filters : là loại filter hình tròn được gắn vào vào lens bằng xoắn vòng ren trên filter vào vòng ren trên lens ( Screw-in ) hoặc cũng có gắn bằng nam châm ( magnetic ), hoặc cũng gắn qua gá đở Cokin Universal Ring dành cho những loại ống kính không vòng ren hoặc có đường kính filter size ngoại hạng. Các Threaded round filters này có đường kính từ 25mm đến 127mm ( phổ biến nhất là từ 52mm đến 77mm )
2. Rectangular filters :
Rectangular filters : là dạng filter có hình vuông được gắn vào lens nhờ gá đở – holder có kích thước tuỳ theo gá đở là 67mm, 84mm, 100mm hoặc 130mm. Các filter này gắn vào lens nhờ adaptor sau đó gắn apdaptor lên gá đở – holder và đặt Rectangular filters lên trên. Xin lưu ý hầu như các loại filter vuông được làm từ nhựa thông trong suốt do đó theo khuyến cáo của hầu hết các hãng sx filter không nên để filter này gần những vật toả nhiệt nóng hơn 70 đô C ( hoặc 158 độ F ), hạn chế tố đa sữ dụng các loại đèn flash gắn trước ống kính, hoặc chụp các vật thể đang toa nhiệt cao.
3. MAGNET-FIX :
MAGNET-FIX : là loại loại filter gá lên ống kính nhờ lực hút của nam châm được gắn phía lưng của filter. Các loại filter này sx nhằm vào các thiết bị ghi hình không có vành ring của ống kính như web cam, máy du lịch P&S, điện thoại di động có chức năng chụp ảnh …vv
Các phụ kiện cho filter:
Adapter Rings ( Step up/down ring ): Sử dụng trong trường hợp kích thước filter của bạn khác so với kích filter size trên lens. Ví dụ trong tay đang có filter kích thước đường kính là 72mm, ống kính đang sử dụng dụng là 70-200 f/2.8 có kích filter size là 77mm bạn có thể nên dụng loại step up ring 72-77 … vv.
Filter Hood : dùng loa che nắng cho các ống kính không có loa hoặc các máy ảnh P&S …vv
Ngoài ra các hăng sx cũng chế tạo ra các ví dựng filter các loại và các bộ chùi rửa filter tuỳ theo vật liệu chế tạo filter như thuỷ tinh hay nhựa tổng hợp …v v