García Rodero Cristina và những lễ hội huyền bí
García Rodero Cristina và những lễ hội huyền bí
Cristina García Rodero sinh ra ở Puertollano, Tây Ban Nha. Bà học vẽ tại Trường Mỹ thuật của Đại học Madrid trước khi chuyển sang chụp ảnh. Sau đó bà được chọn làm giảng viên và làm việc toàn thời gian trong ngành giáo dục. Trong 16 năm tiếp theo, bà dành thời gian của mình để nghiên cứu và chụp ảnh các lễ hội truyền thống – về tôn giáo và phi tôn giáo – chủ yếu ở Tây Ban Nha và trên khắp vùng Địa Trung Hải. Đề tài này được bà khai thác đến đỉnh cao trong cuốn sách España Oculta xuất bản vào năm 1989, giành giải thưởng “Sách của năm” tại Liên hoan nhiếp ảnh Arles. Cùng năm đó, García Rodero cũng đã giành giải thưởng của quỹ W. Eugene Smith danh tiếng. Tuy giá trị tư liệu và giá trị dân tộc học trong tác phẩm của bà là điều không cần bàn cãi, nhưng chính chất lượng thẩm mỹ trong ảnh của bà làm cho nó vượt ra ngoài một bản ghi hình ảnh đơn giản. Những năm gần đây García Rodero đã đi khắp thế giới để tìm kiếm các nền văn hóa truyền thống đặc thù. Trong khoảng thời gian bốn năm, bà đã nhiều lần đến Haiti, ở đây bà đã ghi chép về các nghi lễ tà thuật, chụp hàng loạt những bức chân dung sống động dưới dạng tài liệu quan sát. Bộ ảnh Những nghi lễ ở Haiti đã được triển lãm lần đầu tiên vào năm 2001 ở Venice Biennale. Cristina García Rodero đã nhận được nhiều giải thưởng, trong đó có giải thưởng Premio Nacional de Fotografía vào năm 1996 ở Tây Ban Nha. Tác phẩm của bà được xuất bản rộng rãi và triển lãm quốc tế. Bà đã xuất bản một số cuốn sách và trở thành thành viên của Agency Vu trong hơn 15 năm. Garcia Rodero gia nhập Magnum vào năm 2005 và trở thành thành viên chính thức vào năm 2009
Chụp ảnh nghi lễ tà thuật
Niềm đam mê với những nghi lễ truyền thống đã đưa García Rodero đến Haiti để chụp ảnh nghi lễ tà thuật. Đối với hầu hết mọi người trong thế giới phát triển, nghi lễ tà thuật được che giấu trong sự huyền bí, đầy sự xấu xa kết hợp với những lời nguyền rủa, những thây ma, và hiến tế động vật. Vì vậy liệu có điều gì đáng sợ hoặc không thể giải thích được xảy đến với bà khi bà chụp ảnh những lễ hội như thế này? “Không, thực vậy, nghi lễ tà thuật cũng chỉ là một tôn giáo. Nó là một hệ thống niềm tin về tinh thần mà những người nô lệ ở vương quốc cổ xưa Dahomey trong vịnh Benin mang đến Haiti, và nó đã phát triển trong vùng biển Caribbean. Những gì tôi quan tâm về lễ hội này đó là cái khả năng khiến người tham gia nghi lễ rơi vào trạng thái nhập định Tôi chú ý đến hành vi của từng cá nhân khi linh hồn nhập vào thể xác của họ – một sức mạnh to lớn mà linh hồn tạo ra, và cái cách mà sức mạnh này thể hiện.”
Thật vậy, không chút lo lắng về những lời nguyền, García Rodero đã có thời gian tuyệt vời trên hòn đảo này. “Tôi thực sự thích giao lưu với mọi người ở Haiti, tôi yêu những nghi lễ của họ, nhưng thật là bực bội vì tôi không thể nói tiếng Pháp hoặc tiếng Creole.”
Khi chụp nghi lễ tà thuật, ánh sáng và bố cục nào đã đi qua tâm trí của García Rodero, kiểu hình ảnh nào mà bà muốn tạo ra? “Tôi làm việc với ánh sáng sẵn có, chủ yếu là ánh sáng tự nhiên, nhưng nếu ở một vị trí rất tối, và nếu được cho phép, tôi sẽ dùng đèn flash. Tôi tùy biến bố cục và cố gắng làm việc nhanh nhất để nắm bắt bất cứ điều gì đang xảy ra trước mắt, luôn luôn cố tạo ra những bố cục rõ ràng và biểu cảm bất chấp chúng có cân bằng hay không. Nói cách khác, tôi muốn tạo ra những hình ảnh đơn giản nhưng thực, mô tả cái xúc cảm mãnh liệt mà tôi nhìn thấy.”
García Rodero cũng tin rằng một nền tảng tốt đã giúp cô trong việc bố cục ảnh. “Tôi thường dùng nhiều thời gian để vẽ và sơn – bắt đầu với chỉ một khung vải trống – và rồi tôi trở thành một nhiếp ảnh gia trực giác (intuitive photographer). Có người từng nói với tôi rằng trực giác là trải nghiệm của bạn được thể hiện trong một phần nhỏ của giây”
Từ huyền bí đến khiêu dâm
García Rodero rất vui vẻ khi chuyển từ máy phim SLR sang máy ảnh số SLR. Động lực lớn trong việc thử dùng máy ảnh số đó là khả năng làm việc trong vùng ánh sáng yếu của chúng.
“Tôi đang làm việc ở Venezuela trong một dự án liên quan đến giáo phái nữ thần Maria Lionza. Vào một thời điểm trong buổi lễ, những người thờ phượng sẽ bước đi trên lửa, ngồi trên nó, và cố gắng ăn những cục than đang cháy. Ngoài ánh sáng từ than cháy ra không có ánh sáng nào khác. Tôi không được phép dùng đèn flash, đó là giây phút tôi quyết định mua một máy ảnh số. Tôi mua một máy ảnh số SLR của Nikon như những máy phim Nikon mà tôi đã luôn dùng, nhưng tôi cũng có một máy Canon 5D Mk II.”
García Rodero được biết đến nhiều nhất về những lễ hội và tôn giáo huyền bí, nhưng không chỉ vậy.
“Tôi vừa mở một triển lãm về Galicia ở Bắc Tây Ban Nha được gọi là Transtempo. Đó là bộ sưu tập công việc mà tôi đã làm từ năm 1974. Sau đó tôi sẽ du lịch đến Prague để tham dự một lễ hội khiêu dâm – một chủ đề mà tôi đã thực hiện từ năm 1999. Tôi đang cố gắng bày tỏ quan điểm phụ nữ về những vấn đề mà nam giới thống trị. Sau đó tôi đến Cuba để chụp ảnh thành phố Tây Ban Nha đầu tiên được Christopher Columbus thành lập ở đây. Và tôi tiếp tục làm một dự án khác về hành vi của con người có tên gọi là. Tôi đang cố gắng tìm hiểu về những truyền thống và nghi lễ tồn tại trong suốt lịch sử, và về những niềm tin tôn giáo mới, là kết quả của thay đổi chính trị xã hội.”
Đây là một lịch trình rất vất vả đối với người bình thường. Điều gì khiến García Rodero, năm nay 61 tuổi, tiếp tục dấn thân như vậy?
“Tôi yêu cuộc đời, tôi thích gặp gỡ mọi người, và tôi thích vòng quanh thế giới. Tôi lạc quan về cuộc sống, và tôi hi vọng rằng vẫn còn có rất nhiều việc phải làm trong sự nghiệp của tôi, bất kể tất cả những khó khăn mà cuộc sống và công việc có thể ném vào tôi. Tôi muốn nghĩ rằng tôi rất mạnh mẽ.”
