Alexander Krack và chuyện cổ tích về các thị trấn spa Đức
Khắp nước Đức có xấp xỉ 300 thị trấn spa, tại đấy các viện phục hồi chức năng kết hợp với các chương trình sức khỏe để dựng nên một thế giới vi mô, một nơi ẩn náu đầy mộng ảo cho bệnh nhân (và, trong một số trường hợp, cả thú cưng của họ). Nhiếp ảnh gia Alexander Krack đem lòng say mê những địa điểm này.
Krack đã đến thăm 40 thị trấn spa riêng biệt, ghi lại những điều anh thấy qua một loạt ảnh hấp dẫn với tựa đề “The treatment” (Chữa trị). Các bức ảnh của Krack cố tìm kiếm một nét thẩm mỹ thống nhất, và bằng cách nào đấy chính sự thống nhất trong thẩm mỹ đã liên kết các địa điểm đặc biệt này, đến nỗi trung tâm hồi phục chức năng cho động vật trông cũng hài hòa với cơ sở chữa trị các bệnh kinh niên (của người) như thấp khớp.
Mặc dù hầu hết khách đến nghỉ dưỡng tại những thị trấn spa đều đã qua tuổi nghỉ hưu, Krack cảm thấy thời gian ở đây khiến anh nhớ lại những ký ức lạ lùng và đẹp đẽ thời còn nhỏ. “Càng tìm hiểu về thế giới này, những ký ức tuổi thơ của tôi càng ùa về, lúc bé tôi phải ở tại một thị trấn spa trên núi trong vài mùa hè vì mắc bệnh viêm phổi mãn tính”, anh giải thích. “Chúng là những ký ức về thiên nhiên tươi đẹp, về những cỗ máy y học lạ lẫm, và những cụ già mặc áo khoác trắng”.
Chào Alex Krack, điều gì ở những thị trấn spa của Đức này đã thu hút anh?
Trong lúc nghiên cứu một dự án ảnh khác, tôi tình cờ trọ ở nhà nghỉ của một thị trấn spa. Khi đang đi quanh “Kurgarten” – khu vực công viên chính mà mỗi thị trấn spa đều có – tôi chợt thấy một bức tranh treo trong một cửa tiệm. Ánh chiều tà soi trọi khiến mọi thứ trong tiệm trông sáng hẳn lên. Tôi liền chụp một pô và ngay lập tức cảm thấy thị trấn spa còn nhiều thứ hấp dẫn khác. Trước kia tôi vẫn hay nghĩ là mình có những mối liên hệ nhất định với các thị trấn spa, nhưng thực sự vẫn không thể chụp được một hình ảnh rõ ràng về các mối liên hệ ấy. Chỉ đến khi chụp bức tranh sau cửa tiệm thì tôi mới cảm nhận rằng tác phẩm đã thể hiện đúng những gì mình muốn lâu nay.
Thế theo anh điều gì thu hút mọi người đến những thị trấn này?
Có hàng trăm thị trấn như vậy tại Đức, nên đây cũng là một chủ đề được nhiều người quan tâm. Họ đến vì nhiều lý do, nhưng hầu hết là vì sức khỏe. Đa số các thị trấn có viện phục hồi chức năng chuyên môn và chương trình điều trị đặc biệt cho bệnh mãn tính như hen suyễn hoặc thấp khớp. Ngày càng có nhiều thị trấn kinh doanh thêm về liệu pháp dưỡng sinh. Tắm suối nước nóng là một trong những hoạt động chính để thu hút khách. Rất nhiều người đi nghỉ ở mấy chỗ này và họ kết hợp thư giãn với dưỡng sinh. Tôi thấy hứng thú với sự pha trộn đó.
Thế thì hầu hết mọi người chỉ là khách vãng lai thôi ư?
Khách vãng lai đến những khu nghỉ dưỡng này rất đông nhưng nhiều người cũng lớn lên tại đấy, họ là nguồn nhân lực chính của thị trấn. Tôi cũng gặp một số cụ già đã quyết định dọn tới đây sống sau khi về hưu. Tôi cho rằng môi trường tại các thị trấn này thật sự tốt. Không chỉ là môi trường thiên nhiên ở các công viên hay vườn tược, mà còn là cảm giác an tâm thường trực khi có bác sĩ tốt quanh vùng chăm sóc, lẫn các chương trình giải trí phục vụ chủ yếu cho người già.
Động vật thì sao, chú chó này đang làm gì vậy?
Bức ảnh này chụp tại một trung tâm phục hồi chức năng đặc biệt dành cho động vật, có tên Vierbeiner Reha Zentrum, nằm ở thị trấn Bad Wildungen. Tại đó người ta chữa trị cho động vật – hầu hết là chó, ví dụ như những chú bị xe tông phải. Trong bồn nước có một máy chạy bộ. Như vậy khi đi trong bồn áp lực lên khớp của chú chó sẽ giảm, nhưng lực của nước lại kích thích cơ bắp.
Chính xác thì những người này đang làm gì vậy, sao họ lại ngồi nhìn bức tường trong cái hang?
Họ đang ngồi ở một đường hầm, trong đó là một môi trường vi khí hậu, nơi nhiệt độ luôn giữ mức 8 độ C quanh năm suốt tháng. Độ ẩm trong đó ngấp nghé 100%, còn không khí gần như chẳng có tí bụi, vi trùng, hay phấn hoa gây dị ứng nào. Vì vậy các bác sĩ cho rằng không khí ấy rất tốt cho phổi. Ngoài ra, trong đường hầm còn có một con suối bốc hơi nước tinh khiết, người ta tin rằng hơi nước có tác dụng như một chiếc vợt thu gom các “gốc tự do” (là những phân tử có điện tử độc thân, chưa đủ cặp nên có nhu cầu giành giật điện tử của các phân tử khác. Theo nghiên cứu thì chúng là mầm gây lão hóa lẫn bệnh tật).
Nếu anh không chú thích thì có khả năng người xem hiểu lầm nội dung của vài bức ảnh. Liệu đây có phải là chủ ý?
Đó là có chủ ý vì tôi muốn chụp “hình ảnh” hơn là ghi lại quá trình trị liệu theo kiểu khách quan hay khoa học. Như tôi có đề cập lúc đầu, với tôi, đây là các tác phẩm ghi lại cảm giác tổng quan về thị trấn spa – ít ra theo cách tôi cảm nhận. Tuy nhiên, tôi không muốn che khuất thực tế, kinh nghiệm của tôi là khi người xem ngắm ảnh họ sẽ hiểu những gì họ thấy. Có lẽ họ không hiểu ngay lập tức nếu chỉ xem qua một bức, nhưng khi xem hết series thì họ hiểu. Tôi muốn họ tự thêm thắt vào những chỗ chưa rõ bằng trí tưởng tượng của mình, và tự viết lời chú thích cho ảnh.
Các tác phẩm khác trong series chụp thị trấn Spa ở Đức của Alex Krack: